Có thể ngay nhiều người Thanh Hóa cũng không hề biết
- Địa danh Hà Nội 36 phố phường vốn được hình thành từ thời Hậu Lê gắn liền với một làn sóng di cư của dân Thanh - Nghệ ra kinh thành Thăng Long
- Hoàng thành Thăng Long hiện tại với dấu tích còn lại rõ ràng nhất cũng là thời Hậu Lê
- Hồ Hoàn Kiếm với truyền thuyết trả gươm cũng được hình thành từ thời nhà Hậu Lê
- và một số di tích nổi tiếng khác ở Hà Nội
- Núi đá bia trên đỉnh đèo Cả (Phú Yên - Khánh Hòa) là dấu tích mở cõi của vua Lê thánh tông
- Bộ luật Hồng Đức cho đến bây giờ vẫn còn có giá trị cũng từ thời Hậu Lê xây dựng
- Rất nhiều nữa mà không nhớ hết
Rất nhiều dòng họ làng ấp ở Thăng Long , Ở các Trấn Sơn Nam, Kinh Bắc được tạo lập nên bởi tầng lớp quý tộc Thanh Hoá di cư ra ở giai đoạn này
Như họ Bùi - Thịnh Liệt ( Bùi Xương Trạch, Bùi Huy Bích......)
Họ Bùi - Kim Liên
Họ Trương - Như Quỳnh
Nguyễn Ninh Tráng - Tổ Bát Tràng
Ổng tổ làng Thị Hoè - Lò Rèn
Tam Trinh .... vv..vv
Hay như Nguyễn Gia Thiều , tổ của ông là một nhánh của Họ Nguyễn - Gia Miêu di cư, ngay tên Nguyễn Gia cũng nhắc nhở về cội nguồn
Dòng trực hệ của chúa Trịnh Tùng định cư tại Thanh Oai, Thạch Thất, Chương Mỹ (Hà Nội), Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên... Dòng của Trịnh Đỗ (em Trịnh Tùng) định cư ở Hưng Yên.
Di duệ của chúa Trịnh Khải là Thái tử Trịnh Vân được một vị quan họ Lê đưa về sinh sống tại làng Hưng Giáo, huyện Thanh Oai, Hà Nội và chuyển sang họ Lê để tránh sự truy sát của triều đại sau... Trên đây mới chỉ là những thống kê sơ lược các chi nhánh thuộc dòng dõi các chúa Trịnh sinh sống ở vùng Thăng Long và vùng ven Thăng Long.
Bên cạnh đó là đội ngũ tướng lĩnh, binh lính tham gia trong sự nghiệp trung hưng nhà Lê và phụng sự vương triều sau này. Đội ngũ võ tướng, văn thần được biết đến với các nhân vật lịch sử người Thanh Hóa như Phạm Đốc, Hoàng Đình Ái, Vũ Sư Thước, Hà Thọ Lộc, Lại Thế Khanh, Bùi Khắc Nhất...
Bên cạnh đông đảo các tướng lĩnh, binh lính chuyển cư cùng vua Lê, chúa Trịnh ra kinh thành Thăng Long, người Thanh Hóa ở Thăng Long thời kỳ này còn có sự góp mặt của tầng lớp quan lại. Truyền thống học hành, khoa cử của người Thanh Hóa được tiếp nối và phát huy.
Thời kỳ này, có tới 108 người Thanh Hóa đỗ tiến sĩ qua các kỳ thi, chiếm số lượng nhiều nhất so với các thời kỳ trước
Theo gia phả một số dòng họ cho thấy: Hậu duệ của Bảng nhãn Bùi Khắc Nhất đã nhập cư ở phường Kim Liên;
Tiến sĩ Mai Thế Chuẩn (người Thạch Giản, Nga Sơn) đỗ năm 1731, nhập cư tại Hoàng Cầu; hiện nay các nhánh họ Mai ở Hà Nội rất đông đảo.
Tiến sĩ Nguyễn Hiệu, người Nông Trường (Triệu Sơn) làm quan ở Thăng Long, đến đời con ông là Nguyễn Hoàn - một trụ cột của triều đình Lê Trịnh - đã định cư ở làng Đa Sĩ (nay thuộc phường Kiến Hưng, quận Hà Đông)...
Một trong những thành phần cư dân nguồn gốc Thanh Hóa bổ sung cho cộng đồng dân cư Thăng Long và các tỉnh phía Bắc chính là tầng lớp thợ thủ công và người buôn bán.
Tại làng rèn Thị Hòe (còn gọi là làng Canh, Từ Liêm, Hà Nội) còn lưu giữ tấm bia đá khắc năm Khải Định thứ 9 (1924) với tiêu đề Đắc tộc đại tôn lập phả, cho biết cụ tổ nghề vốn quê gốc ở xã Cổ Định, huyện Nông Cống, Thanh Hóa, di cư ra Thị Hòe đem theo nghề rèn truyền đạt cho dân làng. Sau đó, dân làng Thị Hòe lại di cư ra Thăng Long, lập nên phố hàng Bừa (sau là phố Lò Rèn).
Dân làng Bát Tràng còn tương truyền về nguồn gốc của những người đầu tiên đem nghề làm gốm truyền dạy cho dân làng là người gốc Thanh Hóa. Đó chính là những người thợ thuộc họ Nguyễn Ninh Tràng (Trường) từ Vĩnh Ninh (Vĩnh Lộc) - nơi sản xuất loại gạch xây thành nổi tiếng trong lịch sử.
Những người làm nghề múa hát họ Đào di cư từ Thanh Hóa ra Thăng Long, thường đi diễn trò phục vụ các đình đám hội hè, tụ tập sống ở một thôn gọi là thôn Giáo Phường. Hiện nay vẫn còn ngôi đình Giáo Phường ở phố Huế, Hà Nội.
baothanhhoa.vn
