Hội thảo khoa học “Xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”
, Thanh Hóa là vùng đất địa linh nhân kiệt, nơi khí tinh hoa tụ hội, có vai trò và vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, được coi là phên dậu thứ hai của phía Nam, vùng đất căn bản, đất bản triều, nơi khởi nghiệp của nhiều triều đại quân chủ như Tiền Lê, triều Hồ, triều Hậu Lê, triều Nguyễn, là đất thang mộc của các dòng chúa Trịnh, chúa Nguyễn, quê hương của nhiều bậc anh hùng, hào kiệt, chí sĩ, văn nhân nổi tiếng.
Danh xưng Thanh Hóa có từ năm 1029 đến nay đã hơn 990 năm. Trong suốt quá trình lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc, Thanh Hóa luôn luôn giữ vai trò trọng yếu cả về chính trị, kinh tế, quân sự, là căn cứ của nhiều cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Thanh Hóa đã huy động tối đa sức người, sức của, trở thành hậu phương lớn cho sự nghiệp cách mạng của đất nước, góp phần đánh bại mọi âm mưu, thủ đoạn xâm lược của kẻ thù, mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Trong những năm tháng ác liệt của hai cuộc chiến tranh vĩ đại ấy, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa vinh dự, tự hào được Bác Hồ kính yêu 4 lần về thăm. Trong lần đầu tiên về thăm Thanh Hóa ngày 20-2-1947, Bác đã căn dặn: “Tỉnh Thanh theo tôi, muốn trở thành một tỉnh kiểu mẫu, nhất định được, vì người đông, đất rộng, của nhiều, chỉ còn thiếu sự điều khiển sắp đặt”. Bác cũng căn dặn: “Tỉnh Thanh Hóa phải trở nên một tỉnh kiểu mẫu... thì phải làm sao cho mọi mặt chính trị, kinh tế, quân sự phải là kiểu mẫu. Làm một người kiểu mẫu, một nhà kiểu mẫu, một làng kiểu mẫu, một huyện kiểu mẫu, một tỉnh kiểu mẫu. Quyết tâm làm thì sẽ thành kiểu mẫu”.
Hiện nay Thanh Hóa có dân số 3,64 triệu người, đứng thứ 3 cả nước, diện tích tự nhiên trên 11 nghìn km2, đứng thứ 5 cả nước; có 27 huyện, thị xã, thành phố với 559 xã, phường, thị trấn, trong đó có 11 huyện miền núi với dân số 1,1 triệu người. Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa có 27 đảng bộ huyện, thị, thành và 4 đảng bộ trực thuộc với hơn 229 nghìn đảng viên. Trong những năm qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, sự hỗ trợ, động viên của các tỉnh, thành bạn, cùng sự nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc trong tỉnh, Thanh Hóa đã có bước phát triển mạnh mẽ, toàn diện trên nhiều lĩnh vực, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của khu vực Bắc Trung Bộ và cả nước. Nổi bật là kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong thời gian dài. Tốc độ tăng tổng sản phẩm trên địa bàn giai đoạn 2011 – 2020 đạt 10,3%, trong đó giai đoạn 2016 – 2020 đạt 12,1%, đứng đầu các tỉnh BắcTrung Bộ và trong nhóm các tỉnh dẫn đầu của cả nước. Quy mô kinh tế tăng nhanh, năm 2020 ước đạt trên 229 nghìn tỷ đồng, đứng đầu các tỉnh Bắc Trung Bộ và đứng thứ ba cả nước. Thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn tăng đột phá và khá bền vững, năm 2020 dự kiến thu được 29 nghìn tỷ đồng, đứng đầu các tỉnh Bắc Trung Bộ và đứng thứ 11 trong cả nước. Cơ cấu các ngành kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, vừa phù hợp với xu thế phát triển chung của cả nước, vừa khai thác, phát huy được tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Trong đó công nghiệp trở thành ngành trụ cột với hạt nhân là Khu Kinh tế Nghi Sơn.