Kết luận số 48-KL/TW ngày 30 tháng 1 năm 2023 của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam nêu quan điểm chỉ đạo về lộ trình như sau:
- Đến năm 2025: Hoàn thành sắp xếp đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định; đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 200% quy định; đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% quy định.
- Đến năm 2030: Hoàn thành sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã còn lại có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 100% quy định; đơn vị hành chính cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 200% quy định; đơn vị hành chính cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 300% quy định.[5]
Theo
Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của UBTVQH về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính, có hiệu lực kể từ ngày 25/5/2016, được sửa đổi, bổ sung bởi nghị quyết số 27/2022/UBTVQH15 ngày 21/9/2022 của UBTVQH (https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/toan-van-van-ban-hop-nhat-so-19-vbhn-vpqh-nghi-quyet-ve-tieu-chuan-cua-don-vi-hanh-chinh-va-phan-loai-don-vi-hanh-chinh-119230213133459373.htm )
Điều 2. Tiêu chuẩn của huyện
1. Quy mô dân số:
a) Huyện miền núi, vùng cao từ 80.000 người trở lên;
b) Huyện không thuộc điểm a khoản này từ 120.000 người trở lên.
2. Diện tích tự nhiên:
a) Huyện miền núi, vùng cao từ 850 km2 trở lên;
b) Huyện không thuộc điểm a khoản này từ 450 km2 trở lên.
3. Số đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc có từ 13 đơn vị trở lên, trong đó có ít nhất là 01 thị trấn.
=> các huyện đồng bằng, trung du có diện tích <315km² đồng thời dân số <84k hoặc diện tích <90km² đồng thời dân số < 240k thì phải sáp nhập trước 2025;
diện tích < 450 km² đồng thời dân số < 120k hoặc diện tích < 135km² đồng thời dân số <240k thì phải sáp nhập trước 2030.
Theo thống kê năm 2019, huyện Nghi Lộc có diện tích 347,7 km², dân số là 218k.
Phương án lần n: điều chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên và quy mô dân số hiện có 6 xã: Nghi Thạch, Nghi Xuân, Nghi Phong, Phúc Thọ, Nghi Thái, Khánh Hợp của huyện Nghi Lộc (khoảng 48,4 km2 và quy mô dân số khoảng 55k) về thành phố Vinh quản lý. Nghi Lộc còn 299,3km², 163k dân số. Với quy mô diện tích và dân số như vậy thì đến 2030 không bị yêu cầu sáp nhập. Mặc dù đúng là quy mô diện tích < 70% tiêu chuẩn, nhưng có dân số bù lại. Cho nên nói lấy của Nghi Lộc 6 xã khiến cho Nghi Lộc không đảm bảo diện tích < 70% tiêu chuẩn là đúng nhưng nói chưa hết, < 70% tiêu chuẩn diện tích nhưng sẽ không bị sáp nhập mà có lý do khác.
Phương án lần n+1 (tháng 3/2023): huyện Nghi Lộc sau khi thay đổi bớt 4 xã có 313,18 km2 diện tích tự nhiên, dân số 206.042 người, 25 đơn vị hành chính cấp xã gồm 24 xã và 1 thị trấn. Thực ra diện tích đạt 69,6% tiêu chuẩn, vẫn <70%.
Điều 5. Tiêu chuẩn của thành phố thuộc tỉnh
+Quy mô dân số từ 150.000 người trở lên.
- Diện tích tự nhiên từ 150 km2 trở lên.
- Đơn vị hành chính trực thuộc:
a) Số đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc có từ 10 đơn vị trở lên;
b) Tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã từ 65% trở lên.
- Đã được công nhận là đô thị loại I hoặc loại II hoặc loại III; hoặc khu vực dự kiến thành lập thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương đã được phân loại đạt tiêu chí của đô thị loại I hoặc loại II hoặc loại III.
- Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định tại Phụ lục 8 ban hành kèm theo Nghị quyết này.
Thành phố Vinh hiện nay có 25 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm 16 phường và 9 xã, nếu thêm 7 phường Cửa Lò và 6 xã Nghi Lộc, đồng thời giảm ít nhất 2 phường trung tâm Vinh và 2 phường Cửa Lò (do tiêu chí diện tích <30%) thì có 19 phường/34 xã+phường = 56%, không đạt tiêu chí "từ 65% trở lên"; phải nâng thêm 4 xã thành phường thì mới đảm bảo tỷ lệ >65% số ĐVHC cấp xã là phường.
Theo phương án mới nhất thì sau sáp nhập sẽ có 19 phường/32 xã+phường = 59%, chỉ cần nâng 2 xã lên phường là đạt.
Trong khi đó, Nghệ An đang định sẽ chuyển 4 xã lên phường. Nên phương án cũ cơ bản vẫn đáp ứng tiêu chí số phường "từ 65% trở lên".
Như vậy, chỉ còn có thể là lý do sau sáp nhập 6 xã Nghi Lộc có thể không đạt tiêu chí Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế - xã hội đạt quy định tại Phụ lục của Nghị
quyết số 27/2022/UBTVQH15 ngày 21/9/2022.
